Profilaktyka uzależnień w wychowaniu regionalnym w SP w Borze

Sprawozdanie

z realizacji programu wychowania regionalnego

dla klasy VI Szkoły Podstawowej w Borze

„Profilaktyka uzależnień w wychowaniu regionalnym”

W myśl Władysława Orkana „… Tradycja jest Twoją godnością, Twoją duszą, Twoim szlachectwem…” przeprowadziłam z uczniami klasy szóstej w roku kalendarzowym 2020 cykl zajęć z wychowania regionalnego, których celem było:

kształtowanie prawidłowej postawy patriotycznej zarówno wobec dużej jak i małej Ojczyzny,
rozwijanie takich uczuć jak: godność, odpowiedzialność itp.,
podnoszenie wiedzy o naszym regionie poprzez rzetelną informację o dorobku poprzednich pokoleń – natury materialnej jak i duchowej,
wpajanie miłości do rodzinnej przyrody i szczególnej jej ochrony,
przygotowanie uczniów do aktywnego uczestnictwa w życiu społeczności lokalnej – rozwijanie osobowości twórczych,
dążenie do tego, aby uczniowie lepiej poznali swój region, potrafili dostrzec różnorodność kultury i aby pielęgnując tradycję – potrafili ją twórczo rozwijać,
ochrona dziecka – ucznia przed agresją, uzależnieniami (kontaktem z używkami), które hamują bądź zakłócają jego rozwój,
zapobieganie patologiom tj. agresja, przemoc, uzależnienia i właściwe reagowanie w chwili pojawiania się ich na terenie naszej szkoły w środowisku lokalnym,
promowanie zdrowego stylu życia i alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu,
poprawa komunikacji w relacjach nauczyciel – uczeń, uczeń – rodzic, uczeń – uczeń.

W ramach wyjaśnienia pojęć podstawowych zaczęliśmy od określenia regionu i grupy etnicznej. Wyjaśniliśmy sobie pojęcie „Małej Ojczyzny”, jej wyróżniki oraz miejsce w kulturze i gospodarce ogólnonarodowej, aby wiedzieć w jaki sposób promować własny region. Każdy uczeń pracował na zajęciach z mapą „Gmina Szaflary” i mapą Polski.

Następnie zajęliśmy się warunkami przyrodniczo-geograficznymi regionu z uwzględnieniem Parków Narodowych: Babiogórskiego, Gorczańskiego, Pienińskiego i Tatrzańskiego.

Bardzo ważnym momentem w realizacji programu wychowania regionalnego był okres przedświąteczny. Aby uczniowie dostrzegli związki tradycji własnej rodziny z tradycjami naszego regionu, szczegółowo omówiliśmy zwyczaje kultywowane na Borze. Przy tej okazji przypomnieliśmy sobie potrawy regionalne przyrządzane przez borzańskie gospodynie w formie gry karcianej.

W celu doskonalenia umiejętności szukania źródeł informacji o regionie, gromadzenia i prezentowania wiedzy o swojej okolicy uczniowie poznali historię Boru i gminy na podstawie książek, prezentacji innych uczniów i zdjęć.

Opiekowaliśmy się kącikiem regionalnym oraz kapliczką znajdującą się na terenie naszej szkoły, by w ten sposób dbać o dorobek kulturowy naszych ojców i dziadów.

Na bazie informacji zamieszczonych w różnych opracowaniach książkowych, na stronach internetowych oraz własnych obserwacji udało się nam dokonać krótkiego przeglądu tradycji i zwyczajów na Podhalu, a więc śpiewu, muzyki, tańca, stroju oraz imprez cyklicznych. Uczniowie zaproponowali wspólny taniec i tak przy nutach najsłynniejszych kapeli na Podhalu, daliśmy się ponieść muzyce góralskiej.

Dokonałam ogólnej charakterystyki na temat wspólnot regionalnych w naszym kraju, a następnie oglądaliśmy cykl filmów edukacyjnych „KORZENIE TRADYCJI Krakowiaków, Lachów i Górali Podhalańskich”, które miały naświetlić uczestnikom zajęć różnice i podobieństwa w kultywowanych zwyczajach i obrzędach.

Korzystając z różnych źródeł przybliżyliśmy sobie historię Podhala, a przede wszystkim przebieg Powstania Kostki Napierskiego, Bunt Stanisława Łętowskiego i Poruseństwo Chochołowskie.

Na zajęciach opowiadaliśmy też o Krzyżu Grunwaldzkim na Ranizbergu, jako symbolu wierności Polsce. Uczniowie poznali sylwetki wybitnych Polaków w walce o wolność: m.in. Generała Andrzeja Galicy i Augustyna Suskiego.

Dużą rolę w edukacji odgrywają konkursy gwarowe, w których co roku biorą udział nasi uczniowie. Jednak w tym roku, ze względu na czasowe ograniczenia w funkcjonowaniu szkół z powodu pandemii koronawirusa, wszystkie konkursy zostały odwołane. Omówiliśmy tylko najważniejsze cechy gwary podhalańskiej i przybliżyliśmy sobie postać naszej poetki ludowej – Ludwiny Jarząbek. W październiku udaliśmy się na pobliski cmentarz, aby uczcić jej pamięć, ponieważ odeszła od nas na początku tego roku.

Kilka zajęć poświęciłam na profilaktykę uzależnień poruszając takie tematy jak:

– uzależnienie jest śmiertelną chorobą,

– przyjmowanie ról,

– wychodzenie z nałogu,

– sztuka odmawiania,

– zdrowe i dobre życie.

W następstwie tych zajęć moi uczniowie mieli wziąć udział w szkolnym konkursie wiedzy o uzależnieniach od alkoholu i nikotyny oraz reprezentować szkołę na Gminnym Konkursie Profilaktycznym „Dorastamy bez nałogów”, jednak COVID 19 pokrzyżował nasze plany i konkurs się nie odbył.

Udało się nam natomiast przygotować prace plastyczne na Gminnym Konkurs Profilaktyczny „Aktywności TAK, używkom NIE”, w którym uczennica kl.VI Martyna Jarząbek zdobyła II miejsce.

Uważam, że moi wychowankowie, dzięki tym zajęciom poznali lokalne zwyczaje, święta, legendy, sylwetki wybitnych mieszkańców czyli „własne korzenie”. To pomoże im teraz samodzielnie odkrywać wszystko to, co piękne w naszym regionie. Mogą aktywnie współuczestniczyć w pielęgnowaniu tradycji regionu, bo „…region to nie tylko kraina geograficzna, historyczna oraz kulturowa, ale również określone dziedzictwo pokoleń, a także przestrzeń jej życia oraz działania. Region to również pewna społeczność połączona więzią materialną i duchową, to ważna część składowa kultury całego narodu…” (M. Bobrowska).

Prowadząca zajęcia: Wioletta Luberda